Autor analizy: Bartosz Wachnik
Niski udział wydatków IT w przychodach firm budowlanych
Branża budowlana tradycyjnie przeznacza na IT znacznie mniejszą część swoich przychodów niż inne sektory. Globalnie historyczne analizy McKinsey pokazują, że firmy budowlane wydawały przeciętnie mniej niż 1% przychodów na IT – to mniej niż jedna trzecia tego, co inwestują np. firmy motoryzacyjne. Dla porównania, średnia dla wszystkich branż wynosi około 3–4% przychodów. W badaniu Deloitte odnotowano, że sektor budowlany (oraz pokrewny przemysł wytwórczy) plasował się poniżej 2% przychodów na IT, podczas gdy bankowość przekraczała 7%, a średnia międzybranżowa wyniosła 3,28%.
W Europie i Polsce sytuacja jest podobna – budownictwo uchodzi za “cyfrowego marudera” pod względem nakładów IT. McKinsey stwierdza, że nawet w rozwiniętych gospodarkach europejskich wydatki IT budowlanki długo pozostawały na niskim poziomie. Choć w ostatnich latach pojawiają się oznaki poprawy, nadal udział ten jest jednym z najniższych w gospodarce. Przykładowo w Wielkiej Brytanii branża konstrukcyjna historycznie odstawała cyfrowo, ale najnowsze analizy ONS wskazują na przyspieszenie inwestycji technologicznych – 14% aktywów brytyjskich firm budowlanych stanowią już aktywa technologiczne, co przewyższa średnią dla całej gospodarki (sygnalizuje to wzrost, choć nie bezpośrednio wskaźnik % przychodów). Ogólnie jednak w skali europejskiej odsetek przychodów wydawany na IT przez firmy budowlane nadal oscyluje wokół 1–2%, podczas gdy np. sektor finansowy czy telekomunikacyjny wydaje zwykle kilka razy więcej.
Wydatki IT polskich firm budowlanych – skala i dynamika
Polskie przedsiębiorstwa budowlane również cechują się niskimi nakładami na IT, choć widoczny jest stopniowy wzrost. Według szacunków PMR, łączna wartość wydatków branży budowlanej w Polsce na rozwiązania IT wyniosła ok. 1 mld zł w 2024 r., co stanowi zaledwie ~2% całkowitego rynku IT firm i instytucji w Polsce. Średnio budżety IT firm budowlanych wzrosły o ok. 6% rok do roku w 2024, jednak wiele firm deklarowało utrzymanie wydatków na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku lub nawet cięcia. Innymi słowy, mimo uśrednionego wzrostu, znaczna część przedsiębiorstw budowlanych nie zwiększyła nakładów IT. Szczególnie konserwatywne okazało się podejście do chmury, cyberbezpieczeństwa i centrów danych – w tych obszarach polskie firmy budowlane zanotowały jeden z najwyższych odsetków firm bez zmian lub z redukcją budżetów w latach 2023–2024.
Warto podkreślić, że duże polskie przedsiębiorstwa budowlane generują przychody rzędu kilku do kilkunastu miliardów złotych rocznie – przy takiej skali wydatki IT stanowią najczęściej kilkadziesiąt mln zł rocznie, co odpowiada właśnie ok. 1–2% przychodów (zgodnie z trendem sektorowym). Z kolei firmy średniej wielkości (o przychodach kilkuset milionów zł) zazwyczaj przeznaczają na IT od kilku do kilkunastu mln zł rocznie, co również mieści się w przedziale ~1–2% obrotów. Dla kontekstu, analizy Gartnera pokazują, że przeciętna firma średniej wielkości w skali międzybranżowej wydaje ok. 4,9% przychodów na IT, jednak w sektorach przemysłowych (jak produkcja) jest to bliżej 2%. Oznacza to, że budownictwo nawet na tle innych branż o niskiej cyfryzacji wydaje relatywnie mało. Mimo to trend jest wzrostowy – np. z badania PlanRadar wynika, że aż 33% polskich firm budowlanych planuje zwiększyć inwestycje w nowe technologie o ponad 31% w perspektywie najbliższych trzech lat). Innymi słowy, menedżerowie dostrzegają potrzebę nadrabiania zaległości i planują dynamicznie podnosić budżety IT.